CHOROBA ZAKRZEPOWO-ZATOROWA: pomimo prowadzonej profilaktyki dochodzi czasem do powikłań zakrzepowych. Powikłaniom tym sprzyja starszy wiek pacjenta, otyłość, przebyty wcześniej epizod zakrzepowo-zatorowy czy zmniejszona aktywność. Powstają wtedy zakrzepy w głębokim układzie żylnym kończyn dolnych, nazywane zakrzepicą żył głębokich (ryzyko około 2-4%). Objawiają się obrzękiem w obrębie łydki i stopy. Niepokojący jest obrzęk powiększający obwód łydki ponad 3 cm. Czasem może dojść do oderwania skrzepliny i migracji jej z prądem krwi do płuc – mówimy wtedy o zatorowości płucnej. Zatorowość płucna (ryzyko ok. 0,5%) objawiać się może kaszlem, dusznością, pobudzeniem a w skrajnych przypadkach zatoru tętnicy płucnej a nawet zgonem.

Ważna jest profilaktyka tych powikłań, która polega na podawaniu leków przeciwzakrzepowych (najczęściej w formie zastrzyków w tkankę podskórną brzucha), stosowaniu pończoch przeciwżylakowych, wykonywaniu opisanych poniżej ćwiczeń i wczesnym uruchomieniu pacjenta.

INFEKCJA: Infekcja może być powierzchowna i dotyczyć tylko rany skórnej. Infekcja głęboka, czyli zakażenie wokół endoprotezy (implantu) może ujawnić w kilka dni po zabiegu, ale także później, czasem dopiero po wielu latach. Ryzyko infekcji wynosi poniżej 2%. W przypadku znacznej otyłości, niewyrównanej cukrzycy, reumatoidalnego zapalenia stawów ryzyko infekcji wzrasta. Leczenie zakażenia wokół implantu wymaga najczęściej leczenia operacyjnego, często z czasowym lub stałym usunięciem endoprotezy. Pacjent w tym czasie nie może obciążać chorej kończyny i musi poruszać się o kulach czy chodziku. Ponowne wszczepienie endoprotezy może nastąpić dopiero po całkowitym wyleczeniu infekcji, co czasem jest bardzo trudne. Zapobieganie infekcji polega na wyleczeniu wszystkich stanów infekcyjnych w organizmie pacjenta przed zabiegiem operacyjnym, podawaniu profilaktycznym antybiotyku w okresie okołooperacyjnym (najczęściej w ciągu pierwszych 24 godzin).

SZTYWNOŚĆ I OGRANICZENIE RUCHOMOŚCI KOLANA: W kilku procentach przypadków po zabiegu, w wyniku tworzenia się twardej blizny dochodzi do ograniczeniu ruchomości kolana. Wymaga to cierpliwej rehabilitacji, ręcznej mobilizacji stawu (redresji) w znieczuleniu lub czasem kolejnego zabiegu usunięcia blizny lub nawet wymiany endoprotezy. Nie zawsze udaje się uzyskać satysfakcjonujący zakres ruchomości kolana.

PRZETRWAŁE BÓLE STAWU KOLANOWEGO: U kilkunastu procent pacjentów również po zabiegu – mimo prawidłowego jego przeprowadzenia, utrzymują się mniejsze lub większe dolegliwości bólowe. Źródłem tych dolegliwości są także struktury poza samym stawem kolanowym jak przyczepy mięśni, podrażnione kaletki maziowe czy podrażnione nerwy.

USZKODZENIE WIĘZADEŁ I APARATU WYPROSTNEGO: Z powodu bardzo bliskiego położenia więzadeł dochodzi czasem do ich uszkodzenia. Najczęściej uszkadzane jest więzadło poboczne przyśrodkowe, objawiające się niestabilnością stawu. Wymaga to naprawy więzadła, stosowania dodatkowych stabilizatorów stawu kolanowego lub wymiany endoprotezy na tzw. endoprotezę półzwiązaną lub związaną. Przy uszkodzeniu aparatu wyprostnego (najczęściej więzadła rzepki) wymagana jest dodatkowa naprawa, albo rekonstrukcja z użyciem przeszczepu więzadła rzepki.

USZKODZENIA NERWÓW: Ryzyko uszkodzenia nerwu strzałkowego (najczęściej w wyniku napięcia przykurczonego nerwu po korekcji zniekształcenia kolana, lub czasem w wyniku ucisku przez mankiet pneumatyczny), objawia się upośledzeniem możliwości czynnego zgięcia grzbietowego stopy i palców. W czasie chodu dochodzi wtedy do opadania stopy. Uszkodzenie to ulega najczęściej samoistnej, powolnej poprawie (nawet do 2 lat) i w znacznej części przypadków ustępuje całkowicie. U większości pacjentów występuje drętwienie okolicy blizny pooperacyjnej na skutek uszkodzenia drobnych nerwów skórnych okolicy rany. Obszar drętwienia z reguły ulega zmniejszeniu z czasem, nawet do roku po zabiegu operacyjnym.

USZKODZENIA NACZYŃ: Uszkodzenia dużych naczyń zdarza się rzadko (ok. 0,2%) ale jest groźnym powikłaniem zagrażającym życiu i kończynie operowanej. Uszkodzenia takie wymagają naprawy chirurgicznej.

KRWAWIENIE W CZASIE I PO ZABIEGU: Zabieg endoprotezoplastyki stawu kolanowego wiąże się często z dużą utratą krwi. Średnio wynosi ok. 0,3 do 0,6 litra, ale nierzadko zdarza się utrata krwi ponad 1 litr. Przy dużej utracie krwi wymaga to przetoczenia krwi. W celu zmniejszenia ryzyka nadmiernego krwawienia pacjent powinien odstawić leki przeciwzapalne i przeciwzakrzepowe, na co najmniej tydzień przed zabiegiem. Ważna jest też optymalizacja parametrów krwi pacjenta przed zabiegiem. Czasem zdarzają się przewlekłe krwiaki w jamie operowanego stawu kolanowego, wymagające powtarzanych punkcji stawu.

ZŁAMANIE KOŚCI: Złamanie w trakcie zabiegu kości udowej lub częściej piszczelowej wymaga dodatkowego zaopatrzenia śrubami lub płytką. Złamania po zabiegu wymagają chirurgicznej stabilizacji lub wymiany endoprotezy.

OBLUZOWANIE CZY USZKODZENIE ENDOPROTEZY: Z czasem może dojść do obluzowania połączenia implantu z kością (tzw. aseptyczne obluzowanie) powodowane różnymi czynnikami (np. zużyciem polietylenu, alergią na składniki endoprotezy – najczęściej nikiel, chrom, kobalt). Ryzyko obluzowania czy uszkodzenia endoprotezy w ciągu pierwszych 10 lat wynosi poniżej 10%. Obluzowanie czy uszkodzenie endoprotezy wymaga jej wymiany, czyli endoprotezoplastyki rewizyjnej. Endoprotezoplastyka rewizyjna jest zabiegiem trudniejszym i obarczonym większym ryzykiem powikłań niż zabieg pierwotny.

ZWICHNIĘCIE WKŁADKI POLIETYLENOWEJ: Polega na wypadnięciu wkładki polietylenowej z pomiędzy powierzchni stawowych elementu udowego i piszczelowego. Może się to zdarzyć w endoprotezach jednoprzedziałowych z ruchomą wkładką. Taka budowa endoprotezy umożliwia mniejsze zużycie wkładki, ale wiąże się z ryzykiem jej zwichnięcia. W obecnie produkowanych endoprotezach ryzyko to jest niewielkie.

NIEWYDOLONOŚĆ KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA: w wyniku uczuleń na leki, reakcji na znieczulenie może dojść do niewydolności krążeniowo-oddechowej, która może skutkować nawet zatrzymaniem oddechu i krążenia.

ZAKAŻENIA UKŁADU ODDECHOWEGO I MOCZOWEGO: Jeśli w wyniku innych powikłań dojdzie do osłabienia i unieruchomienia pacjenta zwiększa się ryzyko zakażenia układu oddechowego w postaci zapalenia oskrzeli, płuc czy zakażenia układu moczowego. Czasem po znieczuleniu przewodowym występują przejściowe trudności w samodzielnym oddaniu moczu. Pomaga tu wczesne uruchomienie pacjenta, ale czasem koniecznym jest założenie cewnika do pęcherza moczowego.